Dược sĩ Nhật Anh
Nhận biết trẻ 28 tháng chưa biết nói như thế nào?
Mỗi trẻ em đều có một tốc độ phát triển ngôn ngữ riêng biệt. Có những trẻ biết nói từ rất sớm, một vài bé khác thì chậm hơn. Tuy vậy, các mốc phát triển chung theo từng giai đoạn của trẻ em là tương đối giống nhau. Vì vậy, để phát hiện ra bé 28 tháng chậm nói, cha mẹ có thể so sánh mức độ phát triển của con với mốc phát triển ngôn ngữ bình thường của trẻ 28 tháng tuổi. Hoặc cho bé làm một số bài test trẻ chậm nói tại nhà.
Mốc phát triển ngôn ngữ bình thường của trẻ 28 tháng tuổi
Khoảng 2 đến 3 tuổi là giai đoạn bùng nổ nhất về sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Đây là giai đoạn trẻ không ngừng học hỏi từ mới và ngữ pháp đơn giản.
Trẻ 28 tháng tuổi phát triển bình thường đã có thể sử dụng thành thạo các cụm từ và câu ngắn như “yêu bà”, “con khát nước”. Trẻ bắt đầu nói nhiều và sử dụng từ mới thường xuyên hơn. Trẻ cũng có thể phân biệt được các màu sắc, hình dạng, một số khái niệm như nhiều hơn và ít hơn.
Trẻ 28 tháng tuổi thông thường bắt đầu học cách thể hiện cảm xúc qua ngôn ngữ như “vui quá!”, “chán quá!”. Trẻ cũng có thể ngân nga theo giai điệu của các bài hát vui nhộn, bắt tai.
Bé 28 tháng tuổi đã có thể diễn đạt cảm xúc thành các câu như “Vui quá!”
Một số bài test trẻ chậm nói tại nhà
Nếu cha mẹ nghi ngờ con mình mắc chứng chậm nói hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Một số bài test trẻ chậm nói tại nhà ba mẹ có thể áp dụng như:
Bài 1: Trẻ có chỉ chính xác vào đồ vật/ con vật trong tranh khi được hỏi không?
Ví dụ: Cha mẹ lấy một bức ảnh có nhiều động vật và hỏi trẻ đâu là con chó? Con mèo?
Bài 2: Trẻ có nói được một câu gồm 2-3 từ đúng ngữ cảnh không?
Ví dụ: “bố về rồi”, “bà nấu ăn”,...
Bài 3: Trẻ có biết thực hiện các mệnh lệnh đơn giản không?
Ví dụ: Cất đồ chơi vào tủ, mở cửa cho bố,...
Nếu không thể thực hiện được 2/3 hành động trên thì có thể kết luận trẻ 28 tháng chậm nói. Lúc này cha mẹ nên đưa trẻ tới ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân nào khiến bé 28 tháng tuổi chậm nói?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ 28 tháng tuổi chậm nói và một trong số đó có thể là khiếm khuyết tự nhiên như: Có vấn đề thính giác, rối loạn chức năng ngôn ngữ hoặc thiếu tương tác với môi trường xung quanh.
Khiếm khuyết tự nhiên
-
Rối loạn chức năng não gây chậm nói
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra vùng não phụ trách ngôn ngữ ở trẻ chậm nói thường kém phát triển hơn bình thường. Các rối loạn chức năng não làm trẻ không thể hiểu được người khác nói gì, do đó không thể tư duy và bắt chước lại các từ và tiếng nghe được. Đây có thể là dấu hiệu sớm của chứng kém tiếp thu của trẻ sau này.
- Trẻ có khiếm khuyết về thính giác
Nếu trẻ có các bệnh về thính giác gây suy giảm thính lực như viêm tai giữa, thủng màng nhĩ,.. thì não bộ sẽ khó tiếp nhận các thông tin hơn. Hệ quả của việc nghe kém là trẻ 28 tháng tuổi chưa biết nói hoặc chậm nói.
Suy giảm thính lực cũng là nguyên nhân khiến bé 28 tháng tuổi chưa biết nói
- Rối loạn chức năng của miệng
Trẻ mắc chứng rối loạn chức năng miệng gặp nhiều khó khăn trong việc kết hợp môi, lưỡi, hàm để phát ra âm thanh. Trẻ có thể vẫn nói được nhưng nói ngọng, khó nói hoặc phát âm sai, dần dần ảnh hưởng đến ngôn ngữ chung. Rối loạn chức năng miệng cũng khiến trẻ biếng ăn do khó nuốt, dẫn đến suy dinh dưỡng, thấp còi.
Thiếu tương tác với môi trường xung quanh
Một đứa trẻ lớn lên trong môi trường lành mạnh sẽ có khả năng phát triển tốt hơn. Nếu quá trình tương tác với môi trường xung quanh bị gián đoạn sẽ ảnh hưởng tới quá trình tập nói và gây ra tình trạng trẻ 28 tháng tuổi chưa biết nói. Sự mất tương tác này có thể do môi trường hoặc bé mắc các chứng bệnh tâm lý gây cản trở giao tiếp.
Bé kém kích thích từ môi trường xung quanh
Cha mẹ hay ông bà là những người thân cận nhất của bé. Quá trình tập nói của trẻ chịu ảnh hưởng rất lớn từ những người mà bé yêu thương. Nếu trong giai đoạn này, những người thân ít giao tiếp, cuộc sống thiếu đi sự vui vẻ, náo động sẽ dẫn đến tình trạng trẻ 28 tháng chậm nói.
Trẻ mắc các bệnh tâm lý
Chứng tự kỷ hay rối loạn giảm chú ý ADHD thường khiến trẻ ngại giao tiếp và e dè môi trường xung quanh. Lúc này trẻ sẽ khó tiếp thu, học hỏi ngôn ngữ bởi chúng không hề hào hứng việc tham gia các hoạt động vui chơi tập thể.
Trẻ 28 tháng tuổi chưa biết nói có nguy hiểm không?
Trẻ 28 tháng chưa biết nói có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều chứng bệnh tâm lý nguy hiểm như tự kỷ, trầm cảm hay các rối loạn phát triển, bao gồm tư duy kém, khó đọc, chậm phát triển trí tuệ,...
Tuy vậy, các dấu hiệu chậm nói thường bị cha mẹ bỏ qua bởi suy nghĩ rằng đây chỉ là biểu hiện thông thường và tin rằng trẻ sẽ sớm biết nói mà không cần bất kỳ can thiệp nào. Đây là suy nghĩ hết sức nguy hiểm bởi nếu chứng chậm nói của trẻ không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện, tương lai của trẻ sau này.
Bé 28 tháng chậm nói có thể là dấu hiệu sớm của chứng tự kỷ
Điều trị chứng chậm nói ở trẻ 28 tháng tuổi
Điều trị tình trạng bé 28 tháng chưa biết nói là một quá trình lâu dài và cần sự hỗ trợ của cha mẹ.
Điều trị chứng chậm nói ở trẻ 28 tháng tuổi do khiếm khuyết tự nhiên
Các rối loạn về chức năng của não, vận động của miệng hay thính lực cần được điều trị đặc biệt bởi các bác sĩ chuyên môn. Bác sĩ ngôn ngữ học sẽ sử dụng các xét nghiệm và bài kiểm tra để đánh giá khả năng nghe, tư duy và chức năng miệng. Tùy thuộc vào kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch phục hồi chức năng và các hoạt động tại nhà phù hợp với từng trẻ.
Hoạt động vui chơi tại nhà bao gồm các trò chơi kết hợp với âm nhạc vui nhộn, bắt tai sẽ tạo sự hứng khởi cho trẻ trong việc học và sử dụng từ ngữ mới.
Điều trị chậm nói ở trẻ 28 tháng tuổi do thiếu tương tác xã hội
Trẻ 28 tháng tuổi chậm nói do thiếu tương tác xã hội có thể cần sự can thiệp của các chuyên gia tâm lý. Trẻ cần được khích lệ, cổ vũ để bộc lộ cảm xúc và mong muốn của bản thân. Các chuyên gia tâm lý sẽ giúp xoa dịu nỗi sợ môi trường xung quanh, giúp trẻ mạnh dạn và cởi mở hơn với mọi người.
Với những trẻ chậm nói do mắc các chứng bệnh tâm lý hay rối loạn chức năng như trầm cảm, tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ, bác sĩ có thể kê các đơn thuốc kích thích hay ức chế thần kinh phù hợp. Tuy vậy việc sử dụng thuốc lâu dài có thể gây nên các tác dụng phụ và phản ứng không mong muốn cho trẻ. Cha mẹ nên sử dụng các dược liệu thiên lành tính có tác dụng hỗ trợ cải thiện khả năng tư duy, kích thích sự phát triển não bộ của trẻ và không tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài.
Sử dụng thuốc tây y trị chứng chậm nói lâu dài sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ
Mẹo chữa trẻ chậm nói tại nhà
Bên cạnh việc điều trị tại các cơ sở y tế, phụ huynh có thể tham khảo một số mẹo chữa trẻ 28 tháng chậm nói tại nhà dưới đây.
- Sử dụng âm nhạc vui nhộn: Bé 28 tháng tuổi chưa biết nói thường dễ mất tập trung và không có hứng thú với việc học các từ ngữ mới. Cha mẹ hãy sử dụng các bài hát thiếu nhi vui nhộn và bắt tai giúp trẻ hào hứng và ghi nhớ lâu hơn.
Các bài hát dễ nghe sẽ ăn sâu vào trí nhớ của trẻ lâu hơn. Chẳng hạn như bài hát “rửa mặt như mèo” sẽ giúp trẻ 28 tháng tuổi chậm nói ghi nhớ từ “con mèo” và một số từ ngữ chỉ hành động như “rửa mặt”, “khóc huhu”.
- Sử dụng hình ảnh minh họa sinh động: Nghiên cứu về quá trình tư duy của não bộ, các nhà khoa học đã chứng minh rằng con người bị hấp dẫn bởi những hình ảnh màu sắc sinh động. Áp dụng kết quả nghiên cứu này vào quá trình dạy nói cho bé 28 tháng tuổi chưa biết nói, cha mẹ hãy sử dụng các bức tranh, các video minh họa đầy màu sắc để dạy các từ mới. Khi trẻ học và nói được một từ mới, cha mẹ hãy khen ngợi và động viên để con tiếp tục cố gắng.
Âm nhạc sôi động giúp tăng khả năng ghi nhớ từ vựng cho trẻ 28 tháng chậm nói
Cha mẹ nên lưu ý gì khi con 28 tháng tuổi mắc chứng chậm nói?
Để cải thiện chứng chậm nói hiệu quả, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:
Không tạo áp lực: Cải thiện tình trạng trẻ 28 tháng tuổi chưa biết nói là một hành trình dài cần nhiều sự cố gắng từ cả con và phụ huynh. Các bậc cha mẹ không nên vội vàng hay thúc giục con mình. Hãy kiên trì cố gắng áp dụng các biện pháp tại nhà và bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho não bộ. Dần dần khả năng ngôn ngữ và giao tiếp của bé sẽ được cải thiện và bắt kịp tốc độ bình thường.
Cung cấp chế độ dinh dưỡng đầy đủ: Bé 28 tháng tuổi chậm nói cần được bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho não bộ như omega 3 trong cá hồi hay vitamin K trong bông cải xanh, chuối. Ngoài ra các loại hạt như hạnh nhân, óc chó cũng chứa các chất béo thiết yếu cho hoạt động của não bộ.
Tuân thủ theo liệu trình điều trị của bác sĩ: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ hay dược sĩ. Các loại thuốc cần được sử dụng đúng cách, đúng liều nếu không sẽ gây hại cho hệ thần kinh của trẻ.
Thảo dược hỗ trợ trẻ chậm nói phát triển ngôn ngữ
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, cha mẹ có thể sử dụng các dược liệu thiên nhiên lành tính với các hoạt chất tự nhiên giúp kích thích tư duy và phát triển não bộ của trẻ. Một số dược liệu như đinh lăng, bạch quả hay thăng ma đều có chứa các dược chất giúp hỗ trợ cải thiện khả năng ngôn ngữ của trẻ 28 tháng tuổi chưa biết nói.
Theo nghiên cứu của Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hương và cộng sự tại Trung tâm Sâm và Dược liệu TP HCM, đinh lăng có tác dụng tương tự như sâm nhưng phổ biến và giá thành rẻ hơn. Nghiên cứu chỉ ra cây đinh lăng có tác dụng tăng thể lực, giảm stress, kích thích não bộ hoạt động, xua đuổi lo âu, mệt mỏi, chống oxy hóa và kích thích hệ miễn dịch. Ngoài ra các nghiên cứu khác còn tìm ra trong đinh lăng chứa tới 8 loại saponin quý. Đây đều là những chất thiết yếu trong giai đoạn đầu phát triển não bộ của bé.
Bạch quả giúp tăng cường tuần hoàn máu lên não cải thiện tình trạng chậm nói
Bạch quả, tên khoa học là Ginkgo biloba là loại quả có tác dụng tăng tuần hoàn máu lên não, giúp tăng khả năng tập trung và ghi nhớ từ mới ở trẻ chậm nói. Thăng ma là dược liệu chứa các chất an thần tự nhiên, giúp xoa dịu căng thẳng trong quá trình học nói của trẻ.
Bé 28 tháng tuổi chưa biết nói có thể là dấu hiệu sớm của nhiều rối loạn chức năng nguy hiểm. Nếu cha mẹ nghi ngờ con mình mắc chứng chậm nói thì hãy đưa trẻ đến ngay các trung tâm y tế trẻ em để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.
Hy vọng thông qua bài viết này, cha mẹ sẽ có cái nhìn tổng quan nhất về bé 28 tháng tuổi chưa biết nói để nhận biết và can thiệp sớm. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, mời bạn để lại bình luận hoặc đăng ký tư vấn để được chúng tôi hỗ trợ giải đáp thêm.
Tài liệu tham khảo
https://www.healthline.com/health/speech-delay-3-year-old-2
Tư vấn Zalo
Tư vấn hotline